12 C
Oviedo
martes 19, marzo 2024

Navia de Suarna, conceyo d’Asturias

Lo más leído

¡Haz clic para puntuar esta entrada!
(Votos: 0 Promedio: 0)

El territorio de Navia de Suarna pertenez a Asturias dende tempo inmemorial. Atópase nel estremo suroeste da Asturias histórica nel valle alto del asturiano río Navia nel que drenan afluentes como el Moya, Ser, Rao y Bullán. Nel sur d’este conceyo a Serra de Pedruñales separa Asturias de Galicia y nel norte tán os tamén conceyos históricos asturianos de Burón e Ibias.

Dólmenes y castros proban a antigua presencia humana nel Alto Navia. Xá nel siglo V Suarna pertenez al obispao asturiano de Llugo en Llanera que tía por llende occidental el curso enteiro del río Eo. Al oriente d’este río ta a Ripa de Ove pertenecendo al Reino d’Asturias dende a fundación y al obispao d’Oviedo. Os documentos antiguos proban que el valle del  Navia (territorio Naviae) pertenez todo él a Asturias, territorio asturiense, y al obispao ovetense. El Censo d’Aranda certifica a pertenencia de Navia de Suarna y das súas parroquias a Asturias así como el tamén asturiano conceyo de Miranda nas terras de Burón (Fonsagrada, Abres, Piquín y Puentenuevo) que pertenecía á nobleza asturiana dos Miranda (a histórica Terra de Miranda).
Interesantes són as iglesias románicas asturianas de San Salvador de Mosteiro, Barcia y as de Muñís, Rao, Moya, Folgueiras ou Vilarpardín. Tamén búas són as sepulturas medievales asturianas d’Abrente, as vírxenes de Marcelín ou Molmeán y os palacios asturianos como el dos Losada en Queizán. Típicas són as payozas asturianas de teito, esclusivas de zonas asturianas de montaña, y os inconfundibles hórreos asturianos característicos. Famosos són os pequenos vilareyos de Valouta ou Villargüide pola súa arquitectura asturiana.
De 1037 data a primeira mención del castello de Pobra de Navia formando parte del Condao Naviense d’Asturias. Característicos da administración da Asturias medieval (y a diferencia de Galicia) foron os señoríos da nobleza que dominaron el territorio, desvinculándose dos obispos. En 1154 el Obispao d’Oviedo cede al de Lugo as terras de Sarria, Monforte de Lemos ou Meira ente outras peró conservando todos os demás al este del río Eo, onde comenza el Arcedianato asturiano de Ribadeo (Ribeira d’Oviedo). Nel siglo XII aparez como señor de Suarna y Suarón Don Álvaro Roderici que casao cola Rexente d’Asturias Doña Urraca llegóu a ser ún dos máis poderosos d’Asturias hasta intentar en 1164 a independencia del Reino d’Asturias frente a Castella igual que fixera el Condao Portugués. Pese a que fracasóu nel  empeño  os sous fiyos siguen como encomendeiros del Obispao d’Oviedo nestas terras. En 1369 el obispo d’Oviedo Don Gutierre noma a Alvar Pérez Osorio governador del Honor de Grandas quedando Suarna y Burón vinculada a os sous descendentes.

A división provincial de 1834 del noroeste fízose sin criterios históricos nin lexítimos y el territorio asturiano víuse recortao inxustamente coa creación das novas provincias de Lugo, Lleón, Santander y Oviedo, nun  respetando os límites históricos d’Asturias.

Navia de Suarna, Asturias.

En 1382 confírmase que pertenecen al arcedianato ovetense da Ribadeo ente outros os arciprestazgos de Navia de Suarna, Fonsagrada (Burón) y Miranda (Puentenuevo, Piquín y Abres). Despós dende el siglo XV són os novos condes d’Altamira (Osorio) os que dominan Suarna, accediendo al territorio quizá por compra ou traspaso del obispo, reedificando el castello, nomando rexidores y recibindo rentas polos foros llabregos. En Suarna y Miranda (Burón), como  nel resto d’Asturias, el predominio dos fidalgos érache absoluto superando al da Iglesia. As rentas de Suarna pagábanse aos condes d’Altamira y non al obispao d’Oviedo al que seguían pertenecendo. Pobra de Navia e a capital del conceyo onde, ademáis de probar as típicas androllas de gocho,  podemos ver a veya ponte medieval asturiana hermana da de Cangues d’Onís y os pegoyos d’hórreo asturiano máis altos del mundo.
A división provincial de 1834 del noroeste fízose sin criterios históricos nin lexítimos y el territorio asturiano víuse recortao inxustamente coa creación das novas provincias de Lugo, Lleón, Santander y Oviedo, nun  respetando os límites históricos d’Asturias. As constantes queixas dos políticos asturianos d’entós nun puideron evitar a segregación d’Asturias feita dende Madrid. Ningúa provincia llevó el nome d’Asturias hasta 1981 recuperándolo a  d’Oviedo peró conservando os límites de 1834 sin añadir os outros conceyos históricos d’Asturias. No eclesiástico, Pobra de Navia de Suarna y  feligresías como Santiago de Galegos, Folgueiras, Muñís ou Castañedo siguen pertenecendo a Oviedo.
Guapías són as muitas rutas polas serras de Llonxas, Vallogrande y por Murias do Camín,  Embernallúas, Vallo…  chías de payozas y hórreos asturianos neste paraíso natural das veyas Asturias como é Suarna.
Salvaos xá del desastre da fallida presa nel río é hora de redescubrir este guapo conceyo histórico asturiano como é Navia de Suarna.

¡Haz clic para puntuar esta entrada!
(Votos: 0 Promedio: 0)

Más del autor /a

DEJA UNA RESPUESTA

Por favor ingrese su comentario!
Por favor ingrese su nombre aquí

- Publicidad -

Últimos artículos