La declaración d’oficialidá en Bimenes ‘Meyor Noticia del Añu pal asturianu’ en 2016

El documental sobre’l llionés emitíu na autonómica de Castiella y Llión conviértese na segunda noticia más votada, mientres que la llegada del asturianu a Apple y Windows foi la tercera.

La votación popular llevada alantre n’internet nes primeres selmanes del añu per parte d’Iniciativa pol Asturianu dio como “Meyor Noticia del Añu pal asturianu 2016” la proclamación d’oficialidá pal idioma fecha a mediaos del añu pasáu nel conceyu de Bimenes, que coincidía col venti aniversariu de la primer proclamación, echada entós abaxo pol Gobiernu d’España. La noticia recibió’l 27% de los votos, mui cerca de la que foi la segunda meyor noticia, col 26,6%, la emisión del documental “Llionés, la llingua llionesa”, producíu por RICI Comunicación y emitíu na televisión autonómica de Castiella y Llión.
En tercer llugar, y col 25,3% de los votos, tuvo la noticia pola que l’asturianu consiguió acceder a los conteníos básicos de programes d’Apple, Windows, Google y otres grandes compañíes, gracies a la entrada del asturianu nel Proyectu CDLR, repositoriu de llingües pa proyectos informáticos, un proyectu que desendolcó Softastur. Anque esisten móviles basaos en software llibre que tán dafechu n’asturianu dende va tiempu, gracies a esti pasu, móviles como los iPhone pueden tener güei parte de los sos conteníos n’asturianu.
El Premiu del públicu nel Día d’Asturies del FICXixón 2016 pal curtiumetraxe Ad-vientu, únicu audiovisual n’asturianu nesti certame, escoyéronla los votantes como cuarta meyor noticia del añu, col 20,7% de los votos. En quintu llugar, col 14,5% de los votos, tuvo la emisión del primer partíu comentáu n’asturianu en televisión, qu’ocurrió a finales d’añu na TPA.
Los cien años de teatru n’asturianu de la Compañía Asturiana de Comedies consideróse la sesta meyor noticia col tuvo nel sestu llugar, col 13,7% de los votos. En séptimu llugar, col 13,3% d’apoyu, tuvo l’adopción per parte de la Universidá d’Uviéu d’un llogotipu trillingüe col so nome n’asturianu pa tolos usos per primer vegada na hestoria, frutu de los nuevos compromisos del equipu rectoral de Santiago Granda.
Na octava noticia del añu hebo empate col 11,6% de los votos pa dos noticies reinvidicatives: la importante respuesta social a los ataques de la llider del PP d’Asturies, qu’intentó que se prohibiera l’usu del asturianu na Xunta Xeneral, y la reclamación de la Conseyería d’Educación a les editoriales pa que’l tratamientu del asturianu nos llibros de testu de Llingua Castellana seya dignu y científicu, y dexe de calificase de “dialectu”.
Nel novenu llugar col 9,5% de los votos tuvo esti añu una noticia que vien de fuera d’Asturies, l’aprobación con participación de la comunidá asturfalante nel actu internacional de robla del Protocolu de Donostia, pa la Garantía de los Drechos Llingüísticos, nel que participó una delegación d’Iniciativa pol Asturianu. Nel décimu puestu, col 6,2% de los votos, tuvo la decisión del Conceyu de Villaviciosa de rectificar les bases d’un premiu que prohibía l’asturianu y amás tresformalu nun certame pa obres lliteraries n’asturianu, dempués de la quexa y propuestes d’Iniciativa pol Asturianu.
Zarren esti llistáu, yá fuera de los diez primeros, la posibilidá d’usar Telegram n’asturianu nos iPhone (5,8%), la difusión de la etiqueta #oficialidá, qu’aportó a más d’un millón de persones en Twitter nel Día de les Lletres Asturianes (4,1%), la rectificación parcial del Conceyu d’Uviéu incluyendo tamién la denomación tradicional Santuyano pa l’avenida d’accesu a la capital d’Asturies (3,3%), el décimu aniversartiu de la revista pa escritores mozos Formientu, con más d’un cientu d’autores de menos de 30 años escribiendo n’asturianu (3,3%) y n’últimu llugar l’aceptación del Conceyu d’Uviéu de la propuesta de dedica-y una cai al clásicu de les Lletres Asturianes, Xuan María Acebal (0,8%)
La votación organízala dende 2013 Iniciativa pol Asturianu. En 2013 la meyor noticia foi l’ésitu de los cómics d’Astérix n’asturianu. En 2014 la noticia del añu foi la emisión del programa infantil “Los bolechas” n’asturianu, mientres qu’en 2015 foi l’anuncia d’Educación d’un proyectu pilotu pa incluyir l’asturianu como llingua vehicular n’infantil.